Cúm A/H1N1 chính thức xuất hiện tại VN ngày 31-5-2009, sau khi có bệnh nhân đầu tiên là một du học sinh từ Mỹ về nghỉ hè ở Sài Gòn. Để chống lại đại dịch cúm A/H1N1, tính đến hết năm 2009, Việt Nam đã chi gần 1.000 tỉ đồng.

Trong đó đến hết tháng 10-2009 Bộ Tài chính đã hỗ trợ trên 790 tỉ đồng cho 52 tỉnh thành và tám bộ, ngành T.Ư mua sắm thiết bị, tuyên truyền chống dịch.

Dịch đã giảm, thiết bị lại chưa có

Tuy nhiên, trái với dự đoán dịch cúm A/H1N1 sẽ bùng phát vào mùa đông xuân 2009-2010, từ tháng 12-2009 số ca nhiễm bệnh lại giảm mạnh (chỉ chiếm 4%/ tổng số xét nghiệm).

Chiều 13-1, Cục Y tế dự phòng và môi trường (Bộ Y tế) cho biết trong số trên 790 tỉ đồng được cấp từ Bộ Tài chính, Cục Y tế dự phòng và môi trường được chuyển 54 tỉ đồng để mua 15 máy đo thân nhiệt từ xa, một số ôtô chuyển bệnh phẩm, hóa chất và trang phục bảo hộ. Nhưng ôtô và máy đo thân nhiệt từ xa dự kiến phải một tháng sau Tết 2010 mới lắp đặt xong.

Đại diện Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) - nơi được giao mua ba ôtô cho ba bệnh viện tuyến trung ương, một số máy thở, máy xét nghiệm sinh hóa... chống dịch trị giá 60 tỉ đồng - cho biết hợp đồng đã ký xong hết mà hàng thì... chưa về.

Tháng 6-2009, trước khi triển khai gói thầu mua 15 máy đo thân nhiệt từ xa, toàn quốc có 14 máy đo thân nhiệt đặt tại các sân bay, cửa khẩu quốc tế từ nguồn mua hoặc được tặng sau dịch SARS 2003 nhưng hầu hết đều bị hỏng. Trong số này, sân bay Nội Bài có ba máy (hai do Bộ Y tế cấp đều bị hỏng) nên phải dùng trên 100 máy đo thân nhiệt dạng cầm tay; máy đặt tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái (Quảng Ninh) được cấp năm 2004 đã hỏng dù được sửa chữa nhiều lần.

Các máy đo thân nhiệt đặt tại cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) và Hà Khẩu (Lào Cai) cũng trong tình trạng tương tự. Trong tháng 5 và 6-2009, Hà Nội và Sài Gòn đã mua ba máy đo thân nhiệt đặt tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất để gỡ rối tình hình này.

Có máy lại không biết dùng

Hiện Cục Quản lý khám chữa bệnh đang chuẩn bị đánh giá tình trạng máy và hiệu quả sử dụng 1.000 máy thở mua từ nguồn tài chính được cấp trong dịch cúm A/H5N1 năm 2005. Một quan chức cục này thừa nhận một số máy thở cấp cho bệnh viện huyện trong dự án này đã phải “đắp chiếu” một thời gian dài vì nhân viên y tế chưa biết sử dụng. Chính vì vậy trong đợt dịch cúm A/H1N1 năm nay, số máy thở được mua chỉ dành cấp cho bệnh viện tuyến trung ương, nơi thành thạo cách dùng và còn đang thiếu thiết bị này.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trịnh Quân Huấn cho rằng những hoạt động chống dịch của VN đã được quốc tế đánh giá làm chậm sự xuất hiện của dịch trong hai tháng. Tuy nhiên, rõ ràng VN cũng đã tổn thất tài chính không ít sau vụ dịch này, kể cả người (53 người đã tử vong) và của (gần 1.000 tỉ đồng).

Cùng ngày, tại cuộc họp của Ban chỉ đạo phòng chống dịch cúm A/H1N1, Bộ Y tế cho biết VN đã thống kê được 890.000 phụ nữ có thai và cán bộ y tế thuộc nhóm được sử dụng văcxin ngừa cúm A/H1N1 đầu tiên. Dự kiến chiến dịch được triển khai vào tháng 2 từ nguồn văcxin 1,2 triệu liều Arepanrix do Hãng GSK sản xuất, tài trợ cho VN thông qua Tổ chức Y tế thế giới (WHO).